NEET w Polsce. Ile młodych osób nie uczy się i nie pracuje?

NEET (Not in Education, Employment or Training) odnosi się do młodej osoby, która jest bezrobotna, nie uczy się, ani nie szkoli zawodowo. Określenie młodzież NEET powstało w Wielkiej Brytanii pod koniec lat 90. i rozpowszechniło się w innych krajach. Wskaźnik NEET jest jednym z kluczowych wskaźników używanych do oceny sytuacji młodych ludzi na rynku pracy. Ile młodych osób w Polsce należy do NEET, czyli nie uczy się, ani nie pracuje?

• W Polsce wskaźnik NEET wynosi 12,2%.
• Oznacza to, że prawie milion młodych osób w Polsce znajduje się poza systemem edukacji i rynkiem pracy.
• Jest to wynik niższy niż średnia unijna, która wynosi 14,5%, jednak wciąż budzi niepokój.
• Na szczęście w porównaniu do 2002 roku, kiedy to odsetek ten wynosił 28,6%, obserwujemy spadek wskaźnika NEET w Polsce.

Co znaczy NEET?

NEET to akronim wywodzący się z języka angielskiego i oznacza osoby "Not in Employment, Education or Training", czyli osoby nieuczące się i niepracujące. W Polsce pojęcie to odnosi się głównie do młodzieży w wieku do 34 lat, która nie kontynuuje nauki, nie posiada zatrudnienia i nie uczestniczy w żadnych formach szkoleń czy kursów.

W dzisiejszym dynamicznie zmieniającym się świecie, młodzi ludzie spotykają się z różnorodnymi wyzwaniami, które wpływają na ich edukację, karierę i ogólny rozwój. Jednym z istotnych zagadnień, które zdobywa coraz większą uwagę, jest właśnie zjawisko NEET, odnoszące się do grupy młodych ludzi, którzy są "bezrobotni, nie uczą się, ani nie szkolą".

Termin NEET został wprowadzony w celu opisania młodych osób, które nie uczęszczają do szkoły lub uczelni, nie pracują i nie uczestniczą w żadnym rodzaju szkoleń czy praktyk. To zjawisko stanowi wyzwanie nie tylko dla samych młodych ludzi, ale również dla społeczeństwa jako całości. W miarę jak technologia i rynek pracy się rozwijają, konieczne jest dostosowanie systemów edukacji i wsparcia młodych ludzi w celu zapewnienia im odpowiednich umiejętności i narzędzi do aktywnego uczestnictwa w społeczeństwie.

Wskaźnik NEET w Polsce

Współczesne społeczeństwa stoją w obliczu różnorodnych wyzwań, a jednym z nich jest zjawisko NEET, które ma istotny wpływ na młode pokolenia w Polsce i Europie.

W 2023 roku w Polsce wskaźnik NEET, czyli odsetek osób bezrobotnych i nie kształcących się wśród młodych osób w wieku od 20 do 34 lat wyniósł 12,2% i był niższy o ponad dwa punkty procentowe od średniego poziomu wskaźnika NEET w Unii Europejskiej. Oznacza to, że prawie milion młodych osób w Polsce znajduje się poza systemem edukacji i rynkiem pracy. Brzmi jak wymarzona przerwa od obowiązków? Nic bardziej mylnego! Bycie w grupie NEET często oznacza trudności w odnalezieniu się na rynku pracy i ryzyko długotrwałego wykluczenia społecznego.

Należy zauważyć, że w 2013 roku co piąty młody Polak nie pracował i nie kontynuował nauki, a od 2014 roku odsetek NEET w Polsce systematycznie spada (poza 2020 rokiem) i w każdym roku jest niższy niż wskaźnik dla Unii Europejskiej. W 2023 roku około co ósmy młody Polak nie uczestniczył w żadnej formie edukacji ani pracy.

Wynik ten można interpretować dwojako – z jednej strony, nie jest najgorszy w porównaniu z krajami Europy Południowej i Wschodniej, ale z drugiej strony, daleko nam do liderów takich jak Szwecja czy Holandia.

Warto również zaznaczyć, że Polska jest dość zróżnicowana pod względem regionalnym. Najwyższe wskaźniki NEET odnotowano w województwach warmińsko-mazurskim, podlaskim i lubelskim, a najniższe na Dolnym Śląsku i w Wielkopolsce.

Wskaźnik NEET w Polsce i w Unii Europejskiej;
Opracowanie ciekawestatystyki.pl na podstawie danych Eurostat

W Polsce w 2023 roku odsetek młodych mężczyzn, którzy zakończyli naukę i nie podjęli zatrudnienia był dwukrotnie niższy niż kobiet. Nie kształciła się i nie pracowała prawie co szósta młoda kobieta w wieku od 20 do 34 lat.

Młode osoby NEET w Polsce;
Opracowanie ciekawestatystyki.pl na podstawie danych Eurostat

Wskaźnik NEET w podziale na płeć;
Opracowanie ciekawestatystyki.pl na podstawie danych Eurostat

Wskaźnik NEET w Europie

Jak kształtuje się wskaźnik NEET w Europie? W 2023 roku najwyższy odsetek młodych osób, którzy nie kształcili się, ani nie pracowali odnotowano na południu Europy: w Turcji (30,9%), Bośni i Hercegowinie (29,5%) i Rumunii (24,3%).

Wskaźnik NEET był wysoki również w pozostałych południowoeuropejskich krajach, jak Włochy (21,8%) i Grecja (22,7%).

Najlepiej radzą sobie kraje nordyckie i zachodnioeuropejskie. W Szwecji i Islandii wskaźnik NEET wynosił zaledwie 6,7%, co oznacza, że młodzi ludzie w tych krajach mają dobre perspektywy na rynku pracy i dostęp do edukacji. Niskie wskaźniki NEET zanotowano również w Holandii (7%), na Malcie (7,4%) oraz w Norwegii (8,2%).

Wskaźnik NEET w Europie;
Opracowanie ciekawestatystyki.pl na podstawie danych Eurostat

Czynniki zwiększające prawdopodobieństwo wystąpienia NEET

Istnieje ogólna zgoda odnośnie zakresu czynników społecznych, ekonomicznych i osobistych, które zwiększają szanse na to, że dana osoba stanie się NEET. Wyniki badań ankietowych pokazują, że następujące czynniki mają wpływ na prawdopodobieństwo zostania NEET:

• stopień niepełnosprawności zwiększa o 40% prawdopodobieństwo zostania NEET;
• młodzi ludzie ze środowisk imigracyjnych są o 70% bardziej podatni na bycie NEET;
• prawdopodobieństwo zostania NEET jest trzykrotnie wyższe dla osób z niskim poziomem wykształcenia w porównaniu do osób z wykształceniem wyższym;
• miejsce zamieszkania z dala od większych miast zwiększa prawdopodobieństwo stania się NEET o 50%;
• młodzi ludzie z gospodarstw domowych o niskich dochodach częściej stają się NEET niż osoby z gospodarstw domowych o średnich dochodach;
• w przypadku osób, których rodzice doświadczyli bezrobocia, prawdopodobieństwo zostania NEET zwiększa się o 17%;
• dla osób, których rodzice mają niski poziom wykształcenia prawdopodobieństwo zostania NEET podwaja się;
• młodzi ludzie, których rodzice rozwiedli się, są w 30% bardziej narażeni, że zostaną NEET.

Brak uczestnictwa młodych ludzi w edukacji i rynku pracy może prowadzić do licznych negatywnych skutków. Nie tylko zwiększa to ryzyko ubóstwa i wykluczenia społecznego, ale także wpływa na rozwój gospodarczy i społeczny. Społeczeństwa, w których istnieje duży odsetek grupy NEET, mogą zmierzać w kierunku mniejszej konkurencyjności na arenie międzynarodowej.

Zjawisko NEET stanowi wyzwanie o globalnym wymiarze, które wymaga kompleksowego podejścia ze strony społeczeństwa, edukacji i rządu. Otwarte dyskusje, podejmowanie skutecznych działań oraz inwestowanie w edukację, wsparcie psychologiczne i szkolenia zawodowe to kluczowe kroki, które mogą przyczynić się do ograniczenia liczby osób NEET oraz stworzenia bardziej zrównoważonego i dynamicznego społeczeństwa, gotowego na wyzwania przyszłości.




Image by Freepik

Co o tym myślisz? Zostaw reakcję i komentarz.